Nieruchomości, strona 21

Andrzej Oślizło, prezes zarządu Develia S.A.

Staramy się obniżać opłaty eksploatacyjne dla mieszkańców wdrażając w naszych projektach takie rozwiązania, jak panele fotowoltaiczne, okna o podwyższonych parametrach termoizolacyjnych, windy z technologią odzyskiwania energii czy energooszczędne oświetlenie LED w powierzchniach wspólnych budynków. Prowadzimy pierwsze inwestycje certyfikowane w międzynarodowym systemie BREEAM.

Angelika Kliś, członek zarządu Atal

Coraz częściej stosujemy takie rozwiązania. Naszym modelowym osiedlem pod tym względem jest poznańska inwestycja Zacisze Marcelin. Zastosowaliśmy tam panele fotowoltaiczne, które zasilają oświetlenie części wspólnych i lampy zewnętrzne oraz pompę ciepła, służącą do ogrzewania ciepłej wody. Dzięki systemowi retencji wód deszczowych natomiast rośliny w osiedlowym parku są podlewane w sposób ekologiczny. Zagadnienia związane z oszczędnością zasobów będą odgrywały coraz większą rolę na rynku nieruchomości.

Anna Bieńko, dyrektor sprzedaży w Wawel Service

Rozwiązania energooszczędne zastosowaliśmy w naszej najnowszej inwestycji Nova Wiosenna na Woli Justowskiej w Krakowie. Dla komfortu przyszłych mieszkańców w inwestycji znajdzie się rekuperacja z odzyskiem ciepła, energooszczędne przeszklenia, wielofunkcyjne, nowoczesne piece gazowe oraz ogrzewanie podłogowe w każdym pomieszczeniu. W systemy domu inteligentnego, pompy ciepła oraz rekuperację wyposażone zostały też całoroczne domy jednorodzinne w inwestycji Osada Czorsztyn nad Zalewem Czorsztyńskim. Warto przypomnieć, że pierwsze rozwiązania energooszczędne tego typu wprowadziliśmy już ponad 10 lat temu w inwestycjach Borkowska, Halszki oraz w Czorsztynie i Michałowicach.

Damian Kapitan, prezes Spravii

Nauczyliśmy się dobrze rozpoznawać ‎oczekiwania kupujących. Badając systematycznie i od lat ich potrzeby, jasno zdefiniowaliśmy, jakie ‎mieszkania będziemy projektowali. Muszą być przede wszystkim funkcjonalne i odznaczać się ‎praktycznymi rozwiązaniami, które sprawdzają się w codziennym życiu, a samo osiedle – wygodne, ‎zielone i niegenerujące dużych kosztów eksploatacyjnych.

Nowe projekty wzmocnimy o rozwiązania proekologiczne. Dla przykładu, w dwóch osiedlach, ‎które trafią do sprzedaży w pierwszej połowie 2023 roku zaplanowaliśmy m.in. panele fotowoltaiczne, zbiorniki ‎retencyjne, ogrody ‎deszczowe, stanowiska do ładowania samochodów elektrycznych.

Małgorzata Ostrowska, dyrektor Pionu Marketingu i Sprzedaży w J.W. Construction Holding S.A.

Kupując dom Wiktoria II w Ożarowie na obrzeżach Warszawy można sporo zaoszczędzić na utrzymaniu i eksploatacji, ponieważ do ogrzania wody i ogrzewania i chłodzenia pomieszczeń latem  oraz do wentylacji potrzebne jest w nim zaledwie 22 kWh/m2 na rok. Oznacza to, że jest praktycznie pasywny energetycznie. Efektywność energetyczną zapewniają elektryczne pompy ciepła. Pompy tego typu są obecnie wiodącym rozwiązaniem technicznym, kluczowym dla oszczędnego gospodarowania energią elektryczną, a zarazem przyjaznym środowisku. Wentylacja mechaniczna z rekuperacją zapewnia dostęp do świeżego i przefiltrowanego powietrza bez utraty ciepła. Ponadto dom jest przygotowany do montażu systemu fotowoltaicznego, który umożliwia wytwarzanie energii elektrycznej z promieniowania słonecznego i praktycznie do zera ogranicza rachunki za prąd. Pierwszym  klientom, którzy podpiszą umowę na zakup domu w ramach właśnie uruchomionej transzy, oferujemy system fotowoltaiczny gratis.

Joanna Chojecka, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu na Warszawę i Wrocław w Grupie Robyg

Nasza firma jest pionierem wdrażania nowatorskich rozwiązań energooszczędnych. Jako pierwsi wprowadziliśmy w standardzie, bez dodatkowych opłat, systemy Smart House w mieszkaniach oferowanych w naszych projektach. Jesteśmy także jednym z najbardziej aktywnych podmiotów na rynku deweloperskim w zakresie rozwiązań niskoemisyjnych.

W celu zmniejszenia naszego wpływu na środowisko wdrażamy nowoczesne, proekologiczne rozwiązania, pozwalające dbać o środowisko i obniżać koszty codziennego życia oraz zestaw standardów i wytycznych projektowych dla architektów, projektantów i podwykonawców. Większość naszych osiedli wyposażonych jest w minimum 5 rozwiązań niskoemisyjnych – jak np. oświetlenie LED w częściach wspólnych, szklenia 3-szybowe, wymienniki ciepła, systemy sterowania instalacjami, windy z odzyskiem ciepła, czujniki ruchu i zmierzchu czy zielone dachy. Dodatkowo większość mieszkań w naszych projektach zostało wyposażone w system Smart House by Keemple, który pozwala zdalnie zarządzać urządzeniami w mieszkaniu – a tym samym ograniczać zużycie energii.

Działamy też aktywnie na rzecz mikro i elektromobilności przez instalowanie ładowarek dla samochodów elektrycznych oraz ławek solarnych, ale też budowę infrastruktury rowerowej w postaci stojaków rowerowych i stacji napraw rowerów.

Wszystkie te rozwiązania pomagają ograniczać ślad węglowy naszych osiedli w fazie operacyjnej, czyli w trakcie użytkowania budynków. Natomiast by ograniczać emisje na etapie powstawania budynku zadeklarowaliśmy przejście w 100 proc. na energię z odnawialnych źródeł w procesach budowlanych do końca 2024 roku. Taki krok pozwoli znacząco zredukować ślad węglowy i przyczynić się do ograniczenia emisji CO2.

Karolina Bronszewska, członek zarządu, dyrektor Marketingu i Innowacji Ronson Development

Jesteśmy jedną z pierwszych firm w branży, która na tak szeroką skalę wdraża rozwiązania ekologiczne. Budynki generują aż 38 proc. emisji CO2 w Polsce, dlatego sięgamy po narzędzia, które redukują zostawiany ślad węglowy. Nasze projekty wyróżniają się bardzo wysokim współczynnikiem zazielenienia. Dodatkowe nasadzenia drzew, krzewów, zielone ściany i dachy, łąki kwietne to nasz standard.

W budynkach stawiamy na oświetlenie LED w częściach wspólnych, zbiorniki retencyjne, rozwiązania w zakresie wsparcia elektro- i ekomobilności, panele fotowoltaiczne, pompy ciepła oraz rekuperację, bardzo ważną w zakresie oczyszczania powietrza ze smogu i alergenów.

W projektach z segmentu premium oferujemy rozwiązania typu smart home. Właśnie trafiły do sprzedaży energooszczędne domy w Novej Królikarni. To 11 willi, posiadających unikalne połączenie trzech rozwiązań termicznych: pompy ciepła, kotła gazowego i rekuperacji. Taki mix stanowi idealne połączenie, dające przyszłym mieszkańcom oszczędności w zakresie ogrzewania na poziomie 50-60 proc. względem tradycyjnego ogrzewania gazowego. Zlokalizowane w ekologicznym parku, na dużych działkach, w samym sercu warszawskiego Mokotowa pozwolą cieszyć się bliskością natury i żyć w zgodzie z nią w centrum stolicy.

Edyta Kołodziej, dyrektor sprzedaży i marketingu w Nickel Development

We wszystkich obecnie realizowanych przez nas inwestycjach zaprojektowaliśmy rozwiązania, które jednocześnie obniżają koszty utrzymania nieruchomości i zmniejszają wpływ budynków na środowisko. W etapie Skarbcowa, będącym kolejną częścią Osiedla Księżnej Dąbrówki, w każdym domu znajdzie się pompa ciepła oraz możliwość montażu instalacji fotowoltaicznej. Dzięki temu rachunki za energię, które dostaną mieszkańcy będą znacząco mniejsze.

Z kolei w Osiedlu Naturama instalacja fotowoltaiczna zbilansuje zużycie energii potrzebnej do oświetlenia części wspólnych nieruchomości. We wszystkich naszych inwestycjach montowane jest oświetlenie LED oraz czujki ruchowe, które także przyczynią się do oszczędności energii.

Wykorzystujemy również rozwiązanie zapewniające oszczędności w zużyciu wody. W Osiedlu Naturama znajdą się specjalne zbiorniki umiejscowione w przegrodach między ogródkami przynależnymi do mieszkań parterowych, a zgromadzona w nich woda opadowa będzie używana do podlewania ogródków i terenów zielonych. Równie ważnym rozwiązaniem jest izolacja z wykorzystaniem termo-drewna, które znacząco zwiększa bezwładność cieplną budynków. W Osiedlu Naturama prawie 800 mkw. powierzchni elewacji będzie pokryte termo-świerkiem.

Janusz Miller, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu Home Invest

W nowych projektach przewidujemy rozwiązania, które pozwoliłyby przyszłym mieszkańcom obniżyć koszty utrzymania nieruchomości, m.in. energooszczędne oświetlenie części wspólnych, panele fotowoltaiczne, pompy ciepła, czy też inteligentne sterownie poszczególnymi elementami wyposażenia w lokalach.

Sebastian Barandziak, prezes zarządu Dekpol Deweloper

W realizowanych inwestycjach od lat stosujemy rozwiązania, które pozwalają na obniżenie kosztów utrzymania nieruchomości w przyjazdy dla środowiska sposób. Należą do nich m.in. np. panele fotowoltaiczne na dachach budynków i oświetlenie energooszczędne LED w częściach wspólnych inwestycji, a także przewidziane w jednym z najnowszych projektów pompy ciepła.

Dodatkowo w ofercie posiadamy eHOME control. System inteligentnie zarządza kosztami, umożliwiając bieżący monitoring zużycia energii elektrycznej, zdalne wyłączanie światła czy odcięcie prądu w wybranych gniazdkach. Rozwiązanie to pozwala zaoszczędzić do 20 proc. energii cieplnej.

Damian Tomasik, założyciel Alter Investment

Zawsze projektując inwestycje patrzymy na nie przede wszystkim przez pryzmat przyszłych użytkowników i zarazem kosztów utrzymania nieruchomości.

Marek Pawlukiewicz, rzecznik prasowy Aria Development

Wszystkie nasze mieszkania zostają wyposażone w system inteligentnego domu Aria Eco Smart. Mieszkańcy z dowolnego miejsca, ze swojego smartfona lub komputera mogą dzięki temu sterować oświetleniem, regulować temperaturę, zarządzać instalacją alarmową oraz innymi funkcjami wpływającymi na komfort użytkowania mieszkania. Opłaty związane z utrzymaniem części wspólnych są natomiast niższe dzięki zastosowaniu paneli fotowoltaicznych.

Marcin Michalec, CEO Okam

Od kilku lat rozwijamy Nową Politykę Jakości OKAM. Jednym z jej kluczowych założeń jest propagowanie i wprowadzanie do nowych inwestycji rozwiązań proekologicznych.  

Pierwszym projektem, na terenie którego wdrażamy rozwiązania pozwalające mieszkańcom zaoszczędzić na mediach była warszawska inwestycja Central House, gdzie znajdzie się m.in. ogród na dachu, wypożyczalnia rowerów i pojazdów elektrycznych, zamontowane zostaną panele fotowoltaiczne, a także każdy klient otrzyma oczyszczacz powietrza. 

Inną stołeczną inwestycję CITYFLOW charakteryzować będą także liczne ekorozwiązania. Znajduje się wśród nich m.in. system automatycznego nawadniania terenów zielonych zbieraną wodą deszczową, oczyszczacze powietrza i podzlewowe filtry do wody w każdym mieszkaniu, bezpłatna wypożyczalnia rowerów i hulajnóg oraz stacja do serwisu jednośladów. Podobne udogodnienia proponujemy w Katowicach w ramach kilkuetapowego projektu INSPIRE zlokalizowanego w Dolinie Trzech Stawów, zielonej części centrum miasta i planujemy w łódzkiej inwestycji Strefie Progress. Na terenie budowanych obiektów również kreujemy przestrzenie zielone, jak patia czy nawet ogródki do uprawy warzyw.

Będziemy kontynuować rozwój przyjaznych środowisku rozwiązań w ramach kolejnych inwestycji m.in. w zakresie oczyszczania wody poprzez instalację filtrów podzlewowych czy redukcji CO2, obiegu zamkniętego i innych obszarów kluczowych dla strategii zrównoważonego rozwoju. Wszystkie podejmowane działania mają na celu wsparcie ochrony środowiska, a także polepszenie komfortu życia mieszkańców w aspekcie zdrowia czy finansowym.

Mariola Żak, dyrektor sprzedaży i marketingu w Aurec Home 

We wszystkich inwestycjach dbamy o mądre rozplanowanie przestrzeni, certyfikacje środowiskowe czy niskoemisyjność budynków. Działania te nie tylko podnoszą komfort życia mieszkańców, ale także pozwalają zaoszczędzić na rachunkach. W budynkach instalujemy patenty oszczędzające energię, m.in.: panele fotowoltaiczne, gruntowe wymienniki ciepła, wentylację mechaniczną czy odzysk wody deszczowej. W przestrzeniach wspólnych lokujemy ławki solarne i tworzymy miejsca parkingowe z ładowarkami do samochodów elektrycznych.

Działania, które wprowadzamy w naszych inwestycjach, przekładają się na obniżenie kosztów utrzymania terenów, stanowią część bieżących opłat ponoszonych przez mieszkańców w ramach czynszu. Montaż paneli fotowoltaicznych gwarantuje redukcję zużycia energii w częściach wspólnych, a zainstalowanie gruntowych wymienników ciepła znaczną redukcję kosztów ogrzewania budynków.

Andrzej Oślizlo, prezes zarządu Develia S.A.

Rynek PRS w Polsce ma dobre perspektywy rozwoju. Oferta nowoczesnych mieszkań w dobrych lokalizacjach, wynajmowanych na przejrzystych zasadach od profesjonalnych operatorów to coś, czego brakowało na naszym rynku. Niepokoją nas ostatnie zapowiedzi dotyczące ograniczeń w nabywaniu lokali mieszkalnych na wynajem. W rękach funduszy znajduje się  zaledwie kilka tysięcy lokali, co stanowi mniej niż 1 proc. rynku najmu w Polsce. Skala inwestycji w tym obszarze drastycznie spadła w minionym roku z uwagi na rosnące koszty finansowania czy wzrost kosztów materiałów budowlanych. Dalsze utrudnienia dla inwestorów  będą dodatkowo zmniejszać wolumen nowych projektów, których również w sektorze detalicznym uruchamianych jest mniej z powodu trudnej sytuacji na rynku kredytów hipotecznych. To będzie pogłębiać lukę mieszkaniową i pogarszać warunki mieszkaniowe w naszym kraju.

Zuzanna Należyta, dyrektor ds. handlowych w Eco Classic

Do rozwoju rynku PRS, który przyczyni się do większej dostępności mieszkań, potrzebne są sprzyjające warunki stworzone przez Państwo, preferencyjne rozwiązania podatkowe, a przede wszystkim odpowiednie rozwiązania prawne. Tymczasem nastawienie do funduszy czy osób inwestujących w mieszkania na wynajem jest zgoła inne. Podejście zakładające że fundusze czy osoby wynajmujące klika mieszkań są zbyt zamożne więc należy je dodatkowo opodatkować nie sprzyja rozwojowi rynku PRS.

Małgorzata Ostrowska, dyrektor Pionu Marketingu i Sprzedaży w J.W. Construction Holding S.A.

Aktualna oferta sektora PRS w Polsce obejmuje zaledwie 1 proc. ogółu zasobów mieszkaniowych na wynajem. Najszybciej rozwija się on w Warszawie, ale w wielu miastach rynek ten w ogóle nie jest wykorzystywany. Specjaliści rynku mieszkaniowego są zdania, że mieszkań na wynajem powinno być 2-3 razy więcej niż jest obecnie, by można było zaspokoić potrzeby. Również widzimy potencjał w rozwoju tego rynku, dlatego dostosowaliśmy naszą ofertę do nowego profilu klienta. Obecnie mamy w sprzedaży apartamenty inwestycyjne na warszawskim Ursynowie, a w planach kolejne tego typu projekty. Mamy doświadczenie w realizacji takich przedsięwzięć w Warszawie.

Edyta Kołodziej, dyrektor sprzedaży i marketingu w Nickel Development

Zainteresowanie inwestorów zakupem nieruchomości z przeznaczeniem na wynajem jest cały czas duże. Widzimy to po strukturze naszych klientów. W świetle styczniowych zapowiedzi dotyczących ustawowego ograniczenia hurtowych zakupów mieszkań w Polsce trudno jest prognozować szczególnie duży wzrost rynku PRS. Zarówno my, jak i fundusze inwestycyjne działające w tym obszarze, obserwujemy dynamiczne zmiany rynku i otoczenie prawne, i wyczekujemy wyklarowania sytuacji legislacyjnej.

Trzeba sobie jednak zdawać sprawę, że fundusze rynku PRS mogłyby znacząco wesprzeć rynek mieszkaniowy w Polsce i zaoferować wynajem osobom, które z różnych względów nie mają aktualnie szans, żeby kupić mieszkanie na własność. A potrzeby mieszkaniowe w Polsce cały czas są bardzo duże.

Angelika Kliś, członek zarządu Atal

Fundusze PRS stoją w obliczu wielu niewiadomych co do przyszłych warunków działania w Polsce. Świadczą o tym na przykład ostatnie propozycje opodatkowania hurtowych zakupów mieszkań. Na pewno transakcjom sprzyja rozgrzany rynek najmu i niestety będzie sprzyjało wysokie oprocentowanie kredytów hipotecznych klientów indywidualnych. Kursy walutowe to z kolei czynnik ryzyka, gdyż  fundusze inwestycje i zyski z nich przeliczają na euro lub dolara. Aktualnie rynek PRS stanowi 1 proc. przy m.in. wymienionych wyżej ograniczeniach. W naszej ocenie rozwój tego sektora potrwa dekady.

Damian Tomasik, założyciel Alter Investment

Moim zdaniem, rozwój tego rynku jest nieunikniony. Zmiany kulturowe, stylu życia oraz potrzeb pokolenia, które wchodzi w dorosłe życie, idealnie wpisuje się w sektor PRS. Rozwojowi sektora PRS sprzyjać też będzie utrzymująca się luka podażowa to znaczy brak  wystarczającej  dostępności mieszkań w odpowiednim standardzie. Wprawdzie niepewność co do planów opodatkowania tego segmentu rynku oraz wysokie stopy procentowe mogą nieco spowolnić dynamikę wzrostu rynku instytucjonalnego wynajmu, ale tylko przejściowo.  W ubiegłym  roku sprzedaliśmy dwa projekty z przeznaczeniem na wynajem w formule PRS i nie mamy wątpliwości, że istnieją bardzo dobre perspektywy rozwoju współpracy w tym obszarze.

Sebastian Barandziak, prezes zarządu Dekpol Deweloper

Biorąc pod uwagę dane na temat zawartych w ostatnich latach transakcji na wspomnianym rynku, rozwija się on i będzie rozwijał. W Polsce nadal brakuje mieszkań, a stopy zwrotu możliwe do uzyskania z tego typu inwestycji są atrakcyjne dla funduszy inwestycyjnych. Najnowsze raporty podają, że w perspektywie najbliższych siedmiu lat sektor ma osiągnąć nawet 100 tysięcy mieszkań wynajmowanych przez profesjonalne podmioty. Bylibyśmy jednak ostrożni z prognozowaniem tempa rozwoju rynku PRS w perspektywie kilku, kilkunastu lat. Jest to trudne do przewidzenia, gdyż zależy w dużej mierze od otoczenia makroekonomicznego, a to jest od nas z kolei niezależne.

Widzimy zainteresowanie inwestorów zakupami budynków na wynajem, jednak w ostatnim czasie ze względu na uwarunkowania makroekonomiczne, jak i konflikt w Ukrainie widzimy lekkie zahamowanie. Inwestorzy wstrzymują się z decyzjami zakupowymi, cały czas obserwując i analizując polski rynek.

Jeżeli chodzi największe przeszkody dla rozwoju sektora PRS, to warto pamiętać o takich czynnikach jak waluta (PLN vs EUR), niestabilny rynek najmu, konflikt w Ukrainie, niestabilna sytuacja prawno-podatkowa, jak i niejasne, niespójne przepisy.

Na pewno rozwojowi rynku PRS w Polsce sprzyja jego wczesna faza. Jest to wciąż raczkujący w Polsce sektor, a niedobór mieszkań jest wciąż znaczny. Młodzi ludzie coraz częściej decydują się na wynajem. Sektor najmu instytucjonalnego wychodzi naprzeciw tym wymaganiom, oferując komfortowe mieszkania, w dobrych lokalizacjach z udogodnieniami dla mieszkańców budynku. Ponadto, najem instytucjonalny łączy dwie istotne kwestie: elastyczność i poczucie bezpieczeństwa, jakie gwarantuje profesjonalny operator nieruchomości. Co więcej, aktualna sytuacja makroekonomiczna w kraju tzn. spadek sprzedaży związany ze wzrostem stóp procentowych czy inflacją powoduje to, że deweloperzy coraz bardziej interesują się sprzedażą całych projektów do inwestorów instytucjonalnych.

Z pewnością współpraca taka może być opłacalna, ale obarczona jest ryzykiem, chociażby w związku ze zmianami cen materiałów budowlanych. Marża możliwa do uzyskania jest niższa niż w przypadku sprzedaży do klientów indywidualnych i zależy od wielu czynników m.in. stabilności cen materiałów i usług, rodzaju transakcji: forward funding/forward purchase i samych warunków umowy.

Andrzej Gutowski, wiceprezes, dyrektor sprzedaży Ronson Development

Pod koniec 2021 roku uruchomiliśmy własny projekt PRS. Kiedy decydowaliśmy się rozwinąć ten filar biznesu, naszym głównym argumentem była chęć odpowiedzi na potrzeby młodych i mobilnych Polaków. W dzisiejszej sytuacji rynkowej PRS spełnia potrzeby młodych rodzin, których nie stać na zakup własnego mieszkania. Grupa klientów zainteresowanych najmem instytucjonalnym będzie naszym zdaniem rosła.

Na potrzebę tego przedsięwzięcia stworzyliśmy platformę LivinGo, która zajmie się obsługą inwestycji wynajmowanych. Nasza oferta powstaje w ramach dotychczas budowanych inwestycji mieszkaniowych, co gwarantuje wysoką jakość realizacji oraz konkurencyjność najmu. Pierwsza pula 121 mieszkań będzie oddana w Q3 2023 roku w inwestycji Ursus Centralny, a bank ziemi jest zabezpieczony na blisko 1800 lokali.

Janusz Miller, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu Home Invest

Jesteśmy jednym z nielicznych deweloperów, którzy mają na swoim koncie transakcje z  funduszem PRS. Pod koniec 2021 roku podpisaliśmy przedwstępną umowę sprzedaży budynku zawierającego 236 lokali na warszawskich Bielanach.

Obecnie obserwujemy spowolnienie na rynku PRS w Polsce i mniejszą ilość transakcji. Inwestorzy nadal są zainteresowani zakupem całych budynków, ale mają problem z finansowaniem. Natomiast niektórzy wstrzymują się z decyzjami, gdyż oczekują okazji inwestycyjnych na rynku. Czas jednak działa na niekorzyść funduszy, gdyż obserwujemy wzrost zainteresowania klientów indywidualnych, którzy chcą kupować mieszkania. Dodatkowo zapowiadany przez rząd nowy program może spowodować łatwiejszy dostęp do kredytów, co przełoży się na większą ilość transakcji. Przy takich okolicznościach deweloperzy będą bardziej skłonni do sprzedaży klientom indywidulnym niż funduszom.

Wojciech Chotkowski, prezes zarządu Aria Development

Fundamenty rynku PRS są dość silne. Sektor PRS stanowi jedynie 1 proc. całego rynku najmu w Polsce. Zrealizowane projekty zostały wynajęte. Nowe inwestycje będą pozytywnym czynnikiem, który będzie wspierać sytuację branży deweloperskiej w okresie pogorszenia warunków makroekonomicznych. Jednakże nieprzewidywalność w obszarze podatkowym oraz możliwość nałożenia kolejnych obciążeń przez rządzących jest zagrożeniem dla rozwoju rynku RRS.

Mariola Żak, dyrektor sprzedaży i marketingu w Aurec Home 

PRS, czyli najem instytucjonalny oraz powstające na jego potrzeby budynki na wynajem to dla polskiego rynku nieruchomości wciąż nowy model biznesowy, który dopiero się kształtuje. Istnieje jednak wiele przesłanek przemawiających za tym, że będzie się on prężnie rozwijał na polskim rynku. Eksperci szacują, że w najbliższym czasie średnioroczny przyrost PRS wyniesie ok. 12 tys. mieszkań, czyli w roku 2028 powinien osiągnąć poziom bliski 100 tys. lokali na wynajem. Patrząc na najem instytucjonalny, widać jednak, że w Polsce brakuje infrastruktury i regulacji dotyczących tego sektora. Ministerstwo Rozwoju i Technologii prowadzi obecnie prace nad regulacją hurtowego rynku mieszkań i wprowadzeniem nowego podatku dla firm, które mieszkania kupują hurtowo.

Trzeba pamiętać, że w Polsce brakuje nadal około 2 mln mieszkań. Wzrost oprocentowania kredytów hipotecznych oraz napływ uchodźców za wschodniej granicy spowodował bardzo duży popyt na wynajem. Efektem tego był gwałtowny wzrost stawek czynszów za wynajem w głównych miastach Polski. Dodatkowo spadek sprzedaży indywidualnej mieszkań, skłania niektórych deweloperów do współpracy z funduszami inwestującymi w PRS.

Niezmiennie dominującym modelem na rynku nieruchomości jest zakup pakietów mieszkań od deweloperów skoncentrowanych na sprzedaży indywidualnej, a nie hurtowej. Deweloperzy nie chcą dawać zniżek na pakietowe zakupy, bo wiedzą, że i tak bez problemu sprzedadzą mieszkania. Nasza firma nie podejmuje obecnie kroków w kierunku sprzedaży instytucjonalnej. Skupiamy się na sprzedaży mieszkań klientom indywidualnym, jednak nie zamykamy się na taką współpracę w przyszłości. 

Marcin Michalec, CEO Okam

Pomimo sytuacji makroekonomicznej czy konfliktu za naszą wschodnią granicą, Polska pozostaje atrakcyjnym rynkiem do inwestowania. Sektor PRS ma perspektywy rozwoju.
Sprzyja mu niewątpliwie fakt, że ostatnie kilkanaście miesięcy to w Polsce rosnące zainteresowanie najmem krótko i długookresowym z uwagi m.in. na przyrost liczby cudzoziemców czy trudności wielu konsumentów w zakupie własnego mieszkania ze względu na politykę banków.

Dodatkowym wspomagającym czynnikiem jest podejście osób młodych, bardziej mobilnych, którzy nie chcą wiązać się na stałe z żadną lokalizacją. Warto zauważyć, że część deweloperów, którzy dotychczas finansowali zewnętrznie projekty, traci taką możliwość, gdyż instytucje finansowe nie są do tego skore. Dodatkowo dochodzi do tego wzrost cen materiałów budowlanych czy stawek podwykonawców. Dla części firm deweloperskich  współpraca z funduszami inwestycyjnymi i wejście w najem instytucjonalny jest rozwiązaniem pozwalającym sprzedać projekty już na etapie realizacji z promesą zakupu po wybudowaniu.

Segment PRS ma pewną szansę rozwoju również na coraz mocniej rozwijających się w Polsce inwestycjach związanych z modernizacją obiektów czy dostosowaniem ich do nowych, mieszkaniowych funkcjonalności. Czynnikiem negatywnym są z kolei obecnie wysokie ceny najmu, a także niepewność legislacyjna – surowe przepisy prawne, w tym dodatkowe opodatkowanie, mogą wpłynąć na zablokowanie rozwoju tego sektora rynku nieruchomości.

Andrzej Oślizlo, prezes zarządu Develia S.A.

W ostatnich miesiącach ceny mieszkań w naszej ofercie nie uległy zmianie.

Andrzej Gutowski, wiceprezes, dyrektor sprzedaży Ronson Development

Ceny pozostają na niezmienionym stabilnym poziomie. W niektórych projektach planujemy z kolei podwyżki cen.

Anna Bieńko dyrektor Sprzedaży w Wawel Service

Ceny w inwestycjach z mieszkaniami gotowymi do obioru nie zmieniły się, ale ceny w nowych projektach będą już wyższe. Nowe projekty to przede wszystkim wyższa cena gruntu, inne warunki energetyczne, wyższe płace dla ekipy budowlanej oraz nowe przepisy techniczne. Jeżeli ktoś planuje zakup mieszkania od dawna i ma na oku jakąś inwestycję, warto poważnie rozważyć ten krok właśnie teraz. Zachęcamy naszych klientów kredytowych do skorzystania z pomocy doradcy kredytowego Wawel Service.

Małgorzata Ostrowska, dyrektor Pionu Marketingu i Sprzedaży w J.W. Construction Holding S.A.

Zgodnie z danymi NBP, przeciętna cena transakcyjna na rynku pierwotnym dla 7 największych miast w Polsce wzrosła pomiędzy IV kw. 2021 roku i III kw. 2022 roku średnio o 10,9 proc. Staramy się nie podnosić cen, jednak nie zawsze jest to możliwe. Potwierdzam, iż w części naszych inwestycji ceny na przestrzeni roku wzrosły.

Angelika Kliś, członek zarządu Atal

W ostatnich miesiącach staraliśmy się utrzymać ceny, ale w niektórych projektach odnotowaliśmy drobne aktualizacje cen niesprzedanych mieszkań, podyktowane wzrostem kosztów budowy.

Mariola Żak, dyrektor sprzedaży i marketingu w Aurec Home 

Miasteczko Jutrzenki to inwestycja, która cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem nabywców. Nieustannie utrzymujemy wysoki poziom sprzedaży lokali, który nie został zachwiany wydarzeniami poprzedniego roku. Ceny mieszkań co prawda zostały nieznacznie podniesione w ostatnim kwartale, jednak była to delikatna korekta.

Sebastian Barandziak, prezes zarządu Dekpol Deweloper

Cały czas staramy się utrzymywać ceny na stałym poziomie. Pośród oferowanych przez nas lokali nastąpił niewielki wzrost cen w przedziale 1,5 proc. – 3 proc. w ramach inwestycji Osiedle Pastelowe, Osiedle Kociewskie oraz Grano Marina Hotel.

Zuzanna Należyta, dyrektor ds. handlowych w Eco Classic

W ostatnich miesiącach nie wprowadzaliśmy zmian w cenach mieszkań w ofercie.

Janusz Miller, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu Home Invest

Ceny mieszkań w naszych inwestycjach w ostatnich miesiącach nie uległy większym zmianom. Pojawiły się natomiast promocje związane na przykład z rabatem na mieszkanie oraz harmonogramem płatności. Dodatkowo klienci mogą uzyskać rabat na miejsce postojowe lub komórkę lokatorską.

Damian Tomasik, założyciel Alter Investment

Aktualnie ceny naszych nieruchomości utrzymane są na tym samym poziomie, co w ubiegłym roku.

Marek Pawlukiewicz, rzecznik prasowy Aria Development

Na przestrzeni ostatnich miesięcy nie podnosiliśmy cen mieszkań. W listopadzie rozpoczęliśmy promocję Mega Rabat na mieszkania z 1 i 2 etapu nowego Osiedla Natura 2 w Wieliszewie. Klienci mogą uzyskać zniżkę na wybrane lokale do 40 tys. zł. Mieszkania są do odbioru w I i II kwartale br.

Marcin Michalec, CEO Okam

Staramy się utrzymywać ceny za mkw. w poszczególnych projektach na mniej więcej stałym poziomie. Jednak jest to w dużym stopniu uzależnione od sytuacji gospodarczej, cen materiałów budowlanych i stawek naszych podwykonawców. Wzrost cen materiałów czy surowców, w tym energetycznych, przekłada się na rosnące koszty usług podwykonawców, a to naturalnie wpływa na podwyższenie kosztów całej budowy inwestycji mieszkaniowych – co przekłada się również na wysokość cen za mkw.

Andrzej Oślizlo, prezes zarządu, Develia S.A.

Pomimo wysokiej, blisko 18-procentowej inflacji gwarantujemy stałe ceny od momentu podpisania umowy. Wychodząc naprzeciw potrzebom kupujących, w niektórych projektach proponujemy harmonogram płatności w modelu 20/80, gdzie wpłata głównej transzy wymagana jest dopiero przy przekazaniu lokalu nabywcy. W wybranych osiedlach oferujemy również pewne pule mieszkań z atrakcyjnymi rabatami cenowymi.

Angelika Kliś, Członek Zarządu Atal

Naszym sztandarowym działaniem sprzedażowym w tym roku jest program „Czas na mieszkanie”. Jest on wsparciem dla klientów planujących zakup mieszkania, ale powstrzymujących się z decyzją ze względu na aktualną sytuację kredytową. Program daje im gwarancję niezmiennej ceny oraz czas, nawet do września br. na pozyskanie finansowania. W przypadku decyzji odmownej banku klient nie zostanie obciążony karą za odstąpienie od umowy.

Małgorzata Ostrowska, dyrektor Pionu Marketingu i Sprzedaży w J.W. Construction Holding S.A.

Najbardziej dotkliwym problemem, z jakim boryka się większość osób chcących kupić mieszkanie na własne potrzeby jest brak zdolności kredytowej. Dlatego tworzymy dla nich specjalne programy, które pomagają przeczekać trudne czasy. Dostosowujemy harmonogramy płatności - opóźniamy transze, by klienci mogli poczekać na tańsze kredyty. W lipcu br. ma ruszyć zapowiedziany przez rząd program, który ma ułatwić młodym zakup pierwszego mieszkania. Dzięki naszym zachętom klienci mogą do tego czasu zaczekać już wybranym mieszkaniem.

Na przykład w Szczecinie, gdzie powstają apartamenty Nad Odrą, wprowadziliśmy pulę lokali z korzystnym harmonogramem wpłat, 10 proc. ceny jest do wpłaty od razu, a 90 proc. gdy inwestycja zostanie ukończona. Nabywcy mają zagwarantowaną cenę z dnia przystąpienia do programu. Również w Chorzowie, gdzie w tym roku oddamy do użytku Osiedle Kościuszki, dostosowujemy harmonogram do możliwości klientów. Pula mieszkań objętych programem 10/90 i 20/80 jest ograniczona.

Program dobrze się sprawdza także w przypadku inwestycji Horizon w Gdańsku, atrakcyjnie położonej przy Zatoce Gdańskiej. Wprowadziliśmy go również w inwestycji Stacja Centrum w Pruszkowie, w której dostępne są mieszkania o powierzchni od 25 mkw. do 60 mkw. a najtańsze można kupić w cenie od 305 tys. zł. Ponadto, co jakiś czas, wprowadzamy w naszych inwestycjach pule lokali, na które klienci mogą uruchomić kredyt dopiero po zakończeniu budowy.

Michał Witkowski, dyrektor ds. sprzedaży Lokum Deweloper S.A.

Staramy się przygotowywać naszą ofertę w taki sposób, aby oprócz mieszkań o zróżnicowanych metrażach w atrakcyjnych lokalizacjach proponować klientom korzystne rabaty. W lutym przygotowaliśmy kilka promocji, dostępnych zarówno na naszych wrocławskich, jak i krakowskich inwestycjach.

We Wrocławiu osoby zainteresowane Lokum Porto powstającym na Starym Mieście z pewnością ucieszy informacja, że gotowe mieszkania z oferty osiedla są dostępne z rabatem do 30 tys. zł. Wybrane lokale z inwestycji Lokum Verde położonej na Zakrzowie są objęte wygodną opcją płatności20/80.

W sąsiedztwie Rynku i Ostrowa Tumskiego znajduje się nasza unikatowa inwestycja Lokum Vena. Pozostało tam zaledwie kilka prestiżowych, gotowych apartamentów. Nabywcy, którzy skorzystają ze lutowej promocji mogą kupić dwa apartamenty inwestycyjne po 350 tys. zł każdy. W podwrocławskiej Sobótce, u podnóża Ślęży i malowniczego parku krajobrazowego powstała inwestycja Lokum Monte. Zielona okolica, prywatna strefa SPA i kameralny charakter osiedla czynią je doskonałym wyborem dla wszystkich, którzy cenią miejski komfort w pięknym otoczeniu i chcą szybko wprowadzić się do gotowego lokum. Z myślą o nich przygotowaliśmy specjalny pakiet: miejsca postojowe i komórkę lokatorską w cenie mieszkania. 

Z kolei w Krakowie na terenie osiedla Lokum Vista oferujemy gotowe mieszkania z łazienką pod klucz w cenie. Podobną promocją objęliśmy również ostatnie lokale z osiedla Lokum Siesta położonego tuż przy Parku Rzecznym Wilgi. Przygotowaliśmy także atrakcyjną propozycję dla klientów zainteresowanych Lokum Salsa, inwestycją zlokalizowaną na Zabłociu – mogą oni zdecydować się na gotowe lokum z wykończeniem w cenie.

Karolina Bronszewska, członek zarządu, dyrektor Marketingu i Innowacji Ronson Development

Bardziej niż na oferty promocyjne, kładziemy nacisk na wysoki poziom realizacji naszych inwestycji. Projektujemy komfortowe metraże, budujemy z wysokiej jakości materiałów i we współpracy z doświadczonymi wykonawcami.

Mamy natomiast świadomość jak ważna dla klientów jest dzisiaj kwestia zdobycia finansowania. W tym roku, w projektach Ursus Centralny i Viva Jagodno proponujemy wygodny harmonogram spłat 20/80, a w niektórych projektach wciąż mamy też pakiety mieszkań w specjalnych cenach. Dajemy także możliwość odstąpienia od umowy deweloperskiej bez ponoszenia kosztów, jeśli klient nie otrzyma kredytu hipotecznego.  

Anna Bieńko, dyrektor Sprzedaży w Wawel Service

Aktualnie proponujemy promocje cenowe na wybrane mieszkania, atrakcyjne harmonogramy płatności, mieszkania i domy w ramach programu Mieszkanie bez wkładu własnego. Dla nabywców mieszkań lub domów w naszej inwestycji Nova Wiosenna w Krakowie przygotowaliśmy promocję - garaż do każdego mieszkania gratis oraz jacuzzi dla pierwszych kilku nabywców gratis.

W inwestycji Piasta IV przy zakupie gotowego do odbioru mieszkania klienci mogą nabyć wybrane miejsca postojowe w cenie od 20 tys. zł. Przy zakupie mieszkania w naszej inwestycji Zielone Mogilany można skorzystać z programu "Mieszkanie bez wkładu własnego". Inwestycja jest już gotowa do odbioru. W ciągu roku zazwyczaj uruchamiamy również czasowe promocje na wybrane mieszkania z naszej oferty.

Mariola Żak, dyrektor sprzedaży i marketingu w Aurec Home 

Wysokie stopy procentowe i rosnąca inflacja skutecznie przyhamowały decyzje zakupowe konsumentów. Wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom klientom i oferujemy korzystne warunki zakupu mieszkania. Dzięki stabilnej sytuacji finansowej mogliśmy uruchomić bezpieczny system płatności 20/80, co oznacza, że nabywca realizuje płatność w wysokości 20 proc. ceny nieruchomości po podpisaniu umowy, a pozostałe 80 proc. przy odbiorze kluczy. Podczas Dni Otwartych, które organizujemy regularnie, oferujemy rabaty do 80 tys. zł na wybrane mieszkania. Rewelacyjną ofertę rabatową można upolować także w Karnawałowe wtorki, podczas których zawsze pojawia się nowa promocja na mieszkanie. Pokrywamy także koszty podpisywania umów deweloperskich, jeśli nabywcy decydują się zawrzeć je do końca lutego br. Dla kupujących lokale z osiedla Miasteczko Jutrzenki przygotowaliśmy korzystną cenowo ofertę mieszkanie „pod klucz”.

Sebastian Barandziak, prezes zarządu Dekpol Deweloper

Zachęty sprzedażowe to nieodłączny element każdej sprzedaży. Stosujemy cykliczne promocje w ramach wybranych inwestycji w formie rabatów i dodatkowych elementów w cenie, a także atrakcyjne systemy płatności, jak na przykład harmonogram wpłat 20/80, a także program poleceń.

Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów, jesteśmy także otwarci na negocjacje cenowe, a w trakcie Dni Otwartych Biur Sprzedaży organizujemy dodatkowe akcje, które cieszą się dużym zainteresowaniem ze strony kupujących, na przykład kup lokal podczas Dnia Otwartego i odbierz voucher na wykończenie mieszkania.  

Marek Pawlukiewicz, rzecznik prasowy Aria Development

Na początku zimy rozpoczęliśmy promocję Mega Rabat na mieszkania z 1 i 2 etapu nowego Osiedla Natura 2 w Wieliszewie. Klienci mogą uzyskać zniżkę na wybrane lokale w wysokości do 40 tys. zł. Mieszkania są do odbioru jeszcze w I i II kwartale br.

Osiedle Natura 2 to nowoczesna inwestycja położona w pobliżu Zalewu Zegrzyńskiego, zielonych terenów i sosnowego lasu. Łatwy dojazd do centrum Warszawy dzięki Szybkim Kolejom Miejskim oraz bogata infrastruktura w sąsiedztwie sprawiają, że ta lokalizacja jest niezwykle popularna wśród osób szukających nowego mieszkania w okolicy stolicy.

Janusz Miller, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu Home Invest

Każdy klient, który chce u nas kupić mieszkanie może liczyć na indywidualny rabat od ceny standardowej mieszkania lub promocyjny harmonogram płatności. Promocje są ograniczone czasowo. Dodatkowo można uzyskać rabat od ceny miejsca postojowego lub komórki lokatorskiej.

Marcin Michalec, CEO Okam

Zainteresowanie naszą ofertą mieszkaniową jest duże. Czasy nie należą jednak do najłatwiejszych zarówno dla konsumentów ze względu na trudności w uzyskaniu kredytów hipotecznych, jak i dla całej branży. Nasze inwestycje i ich kolejne etapy realizowane są zgodnie z planem. Przychylnie dla konsumentów nie zawieramy w umowach zapisów o waloryzacji cen. W ramach powstającej w Łodzi inwestycji Strefa PROGRESS, której realizujemy pierwszy etap wprowadziliśmy na wybrane mieszkania gwarancję stałej ceny, a także system płatności zakładający wpłatę 20 proc. w momencie zakupu i pozostałej kwoty przy odbiorze lokalu.

Zuzanna Należyta, dyrektor ds. handlowych w Eco Classic

Nie prowadzimy akcji promocyjnych. Mamy w sprzedaży ostatnie mieszkania w inwestycjach, których realizacja kończy się.