Residential Real Estate

Czy deweloperzy modyfikują projekty nowych inwestycji? W jaki sposób? Czy zmienia się aranżacja  przestrzeni wspólnych w osiedlach albo rozplanowanie i metraż mieszkań? Jakie są dziś preferencje kupujących, jeśli chodzi o lokalizację? Sondę przeprowadził serwis nieruchomości Dompress.pl   

Paweł Ruszczak, p.o. prezesa Develii

Klienci zawsze cenili sobie mieszkania o funkcjonalnym układzie z dużym balkonem lub tarasem, czy ogródkiem. Przygotowując inwestycje, dużo uwagi poświęcamy fazie projektowania, której celem jest wypracowanie najbardziej optymalnych rozwiązań. Dążymy do tego, aby mieszkania, które oferujemy miały możliwie najlepszy układ funkcjonalno-przestrzenny, dający duże możliwości aranżacyjne. W nowej rzeczywistości, kiedy praca z domu stała się powszechna jest to szczególnie ważne. Wiele osób ma teraz potrzebę, by przekształcić pokój dzienny, który dotychczas był przede wszystkim miejscem odpoczynku, w wygodne miejsce pracy. Projektujemy mieszkania w ten sposób, aby były maksymalnie doświetlone, a zdecydowana większość lokali posiadała duży balkon lub taras. Ponadto, staramy się zapewnić mieszkańcom atrakcyjny obszar rekreacyjny wokół osiedla. Przykładem jest kolejny etap inwestycji Ceglana Park w Katowicach, wprowadzony do przedsprzedaży w lipcu br., gdzie połowę terenu stanowi zieleń i strefy rekreacji.

Zbigniew Juroszek, prezes Atal 

Nadal trudno przewidzieć wszystkie możliwe skutki oddziaływania pandemii na rynek nieruchomości. Uważamy jednak, że w długiej perspektywie nie powinna mieć znaczącego wpływu. Do tej pory nie zaobserwowaliśmy istotnych zmian w preferencjach zakupowych Polaków, które mogłyby świadczyć o oddziaływaniu pandemii. Sytuacja związana z koronawirusem prawdopodobnie nie będzie czynnikiem, który miałby znacząco wpływać na projektowanie mieszkań i osiedli. Nie powinna mieć też kluczowego znaczenia w kwestii zmian dotychczasowych standardów przestrzeni wspólnych.  

Bieżąca sytuacja nie zmieniła także naszej polityki zakupu ziemi pod inwestycje. Nie mamy z góry założonego planu odnośnie zakupu gruntów, jesteśmy w tym względzie elastyczni. Stale poszukujemy atrakcyjnych działek pod nowe inwestycje i gdy tylko pojawia się dobra propozycja zakupu szybko ją finalizujemy. Posiadamy obszerny bank ziemi. W 2017 roku przeznaczyliśmy na ten cel przeszło 230 mln zł, w 2018 roku niespełna 200 mln zł, a w minionym roku blisko 90 mln zł. To zabezpiecza naszą działalność na kilka lat.

Małgorzata Ostrowska, członek zarządu i dyrektor Pionu Marketingu i Sprzedaży w J.W. Construction Holding S.A.

Chcemy, by mieszkańcy dobrze się czuli w naszych inwestycjach. Dlatego powstają takie osiedla, jak Bliska Wola w Warszawie, z bogatą infrastrukturą usługową i częścią rekreacyjną. Do dyspozycji mieszkańców są place zabaw dla dzieci, ścieżki rowerowe, boisko do siatkówki, koszykówki, piłki ręcznej, piłki nożnej, badmintona i tenisa stołowego, jest także park fontann.

Pod wpływem pandemii wybory klientów nieco się zmieniają. Potrzebują dodatkowej przestrzeni do pracy zdalnej, preferują mieszkania z balkonem, czy ogródkiem, bo zależy im na większym kontakcie z przyrodą. Mieszkania w naszych inwestycjach mają zróżnicowane metraże, a pomieszczenia są zaprojektowane tak, by mogły pełnić dowolne funkcje i, w zależności od potrzeb klienta, służyć jako gabinet, pokój do pracy zdalnej, do nauki dla dzieci lub jako pokój gościnny.

Wszędzie tam, gdzie jest to możliwe do mieszkań przylegają ogródki, tarasy lub przestronne balkony, aby można było ustawić na nich meble grodowe. Na przykład w 27. piętrowym wieżowcu Hanza Tower w Szczecinie, tarasy w apartamentach mają metraż nawet 70 mkw. Duże balkony, o powierzchni 14 mkw., będą miały też mieszkania w pruszkowskiej inwestycji Stacja Centrum. Przestronne balkony, loggie i tarasy są również na najwyższych piętrach 27. piętrowego wieżowca Bliska Wola Tower, co jest niespotykanym rozwiązaniem w tak wysokich obiektach. Balkony w tej inwestycji mają powierzchnię nawet do 24 mkw., loggie do 14 mkw., a tarasy od 21 mkw. do 60 mkw.

Lokale z dużymi balkonami i tarasami są także w Osiedlu Tysiąclecie w Katowicach. Mamy też w ofercie piętrowe domy szeregowe o pow. 108 mkw. na działkach o powierzchni od 340 mkw. do 530 mkw. w luksusowym podmiejskim osiedlu Villa Campina w Ożarowie Mazowieckim w sąsiedztwie Puszczy Kampinoskiej. W dobie COVID-19 cieszą się one zdecydowanie większym powodzeniem niż wcześniej.

Monika Perekitko, członek zarządu Matexi Polska

Przygotowując projekty zawsze staramy się wyjść naprzeciw potrzebom klientów. Projektowanie wysokiej jakości części wspólnych i aranżacja przestrzeni zielonych oraz komfortowych terenów rekreacyjnych była zawsze jednym z naszych priorytetów. Uważamy, że mieszkania po prostu powinny pozwalać na wygodne, przyjazne życie i to podejście w obecnej sytuacji docenili klienci, którzy już wcześniej kupili budowane przez nas mieszkania. W naszej, najnowszej inwestycji - Na Bielany! również zadbaliśmy o tego typu rozwiązania. Wszystkie mieszkania wyposażone będą w duże tarasy, ogródki lub loggie. Jednocześnie wielką zaletą osiedla będzie przestrzenny park, który pozwala na bezpieczne spacery i wypoczynek dla wszystkich mieszkańców.

Emil Basta z biura sprzedaży dewelopera WPBM Mój Dom S.A.

Wbrew pozorom COVID-19 nie zmienił preferencji nabywców, a co za tym idzie sposobu, w jaki projektujemy nowe inwestycje. Potwierdzają to najnowsze analizy, wskazujące że we Wrocławiu coraz częściej poszukiwane mieszkania o mniejszym metrażu, najczęściej 30-39 mkw. i nie zmieniło się to w wyniku pandemii. Na pewno coraz większą popularnością cieszą się mieszkania z dodatkową przestrzenią w postaci np. przydomowego ogródka, ale trend ten obserwowaliśmy już wcześniej.

W związku ze zwiększonym udziałem pracy zdalnej widzimy jednak inną prawidłowość, większe zainteresowanie mieszkaniami poza ścisłym centrum, na przykład w naszym kameralnym osiedlem na Zakrzowie Nova Stoczniova. Osoby, które nie wróciły do biur zaczęły traktować lokalizację mniej priorytetowo i chętniej wybierają spokojniejsze i bardziej zielone dzielnice, w których mieszkania są tańsze.

Zuzanna Należyta, dyrektor ds. handlowych w Eco Classic

Nie wprowadzamy znaczących zmian w naszych projektach w związku z COVID-19, zauważyliśmy jednak istotne zmiany w oczekiwaniach klientów. W ostatnim czasie na znaczeniu zyskała większa powierzchnia mieszkania, w którym mieściłby się dodatkowy pokój do pracy. Większym zainteresowaniem cieszą się również mieszkania z ogródkami czy dużymi tarasami. To niewątpliwy skutek izolacji społecznej, do której byliśmy zmuszeni na początku pandemii, co do powrotu której nikt nie ma obecnie pewności. 

Janusz Miller, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu Home Invest 

Zauważamy, że klienci coraz większą uwagę zwracają na powierzchnię przynależną do mieszkań, czyli wielkość balkonu lub tarasu, a także ogródków usytuowanych na parterze. Dlatego staramy się, by przy nowych inwestycjach tego typu powierzchnie były w miarę możliwości jak największe. Dodatkowo obserwujemy zapotrzebowanie klientów na aranżację większej ilości pomieszczeń bez znaczącego zwiększania metraży samych mieszkań. Biorąc pod uwagę sytuację związaną z pandemią, przydatny jest dodatkowy pokój do pracy zdalnej lub nauki online dla dziecka.

Joanna Chojecka, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu na Warszawę i Wrocław w Robyg SA.

Realizujemy swoją strategię bez zmian. Wszystkie budowy idą zgodnie z harmonogramami, inwestujemy w nowe projekty i szukamy kolejnych gruntów w każdym z miast, w których działamy – Warszawie, Gdańsku, Wrocławiu i Poznaniu. Zawsze projektowaliśmy duże przestrzenie zewnętrze, tj. balkony, loggie, tarasy i ogródki. Obecnie klienci częściej niż zwykle zwracają na to uwagę. Podobnie jest z przestrzeniami na osiedlu i częściami wspólnymi, jak patio, place zabaw, mała architektura. W naszych osiedlach są to duże i atrakcyjne przestrzenie.

Na każdym osiedlu zapewniamy balkon we wszystkich mieszkaniach, a na parterze ogródki o metrażu od 20 mkw. do 60 mkw. Zapewniamy też mieszkańcom innowacyjne rozwiązania technologiczne, które wspierają ekologię i pozwalają zmniejszać koszty eksploatacyjne mieszkań.

Wszystkie osiedla mają doskonale zaprojektowaną zieleń niską i wysoką, aby redukować wpływ promieniowania słonecznego, przegrzewania otoczenia i retencjonowanie wody poprzez system korzeniowy oraz liście, czyli powierzchnię biologicznie czynną. Ponadto pnącza na ścianach zewnętrznych to dodatkowa produkcja tlenu oraz pochłanianie CO2, a także obniżenie temperatury zewnętrznej na elewacji. Dachy budynków w technologii stropodachu odwróconego z powierzchnią żwirową pozwalają na retencjonowanie wody oraz zmniejszenie przegrzewania. A dzięki oświetleniu LED w częściach wspólnych budynków zmniejsza się zużycie energii elektrycznej.

W naszych osiedlach dostępna jest m.in. pełna instalacja światłowodowa, panele fotowoltaiczne, klimatyzacja, elektrycznie sterowane rolety zewnętrzne oraz system monitoringu. Wykorzystanie naturalnych zasobów, np. światła słonecznego pozwala obniżyć czynsz i dbać o środowisko. Wszystkie nasze osiedla posiadają instalację fotowoltaiczną, która wytwarza energię elektryczną zużywaną na potrzeby stref wspólnych budynku. Wszystkie mieszkania w standardzie wyposażone są zaś w nowoczesną technologię Smart House firmy Keemple, za co klienci nie ponoszą żadnych dodatkowych opłat.

Wojciech Chotkowski, prezes zarządu Aria Development

Bacznie obserwujemy trendy panujące na rynku i badamy potrzeby klientów. Mieszkanie z ogródkiem czy większym tarasem w zielonej lokalizacji na obrzeżach miasta, tak w naszej opinii koronawirus zmienił preferencje Polaków. Izolacja i zamknięcie w domach sprawiły, że przekonaliśmy się, jak ważna jest dla nas przestrzeń i przebywanie w otoczeniu zieleni. I właśnie w taki sposób zaprojektowaliśmy nasze obecne inwestycje – Nowe Osiedle Natura II w Wieliszewie w pobliżu Zalewu Zegrzyńskiego i Osiedle Łomianki w okolicy Kampinoskiego Parku Narodowego. Na nowym Osiedlu Natura II planujemy realizację dużego placu zabaw z naturalnym i ekologicznym wyposażeniem, który wraz z licznymi terenami zielonymi stworzy ekosystem, sprzyjający spędzaniu czasu na świeżym powietrzu. Nadal istnieje duże zapotrzebowanie na mniejsze mieszkania w związku z tym, że banki zaostrzyły politykę kredytową i nie każdy klient może sobie pozwolić na lokal o większym metrażu.

Sebastian Barandziak, prezes zarządu Dekpol Deweloper

Z uwagi na COVID-19 klienci zwracają jeszcze większą uwagę na układ funkcjonalny mieszkania. Powinien uwzględniać możliwość realizacji dodatkowych pomieszczeń, jak gabinet czy oferować większą przestrzeń w salonie dziennym. Bardzo dużym zainteresowaniem cieszą się mieszkania na parterze. Staramy się zatem, aby ogrody w mieszkaniach na parterze były jak największe. W ramach naszej oferty lokale z ogródkami, balkonami lub tarasami proponujemy we wszystkich inwestycjach, tj. w Osiedlu Pastelowe, Zielone, Foresta, Młoda Morena Park II, Nowe Rokitki, Sol Marina, Villa Neptun i Lazur Park. Tarasy mają z reguły metraż od 15 mkw. do 30 mkw., natomiast powierzchnia ogrodów mieści się w przedziale 15 mkw. do 100 mkw.

Izabela Kucharska, manager ds. rozwoju produktu w spółce mieszkaniowej Skanska

Czas pandemii udowodnił, jak wiele naszych, nowatorskich rozwiązań doskonale sprawdza się również pod kątem bezpieczeństwa. Jedną ze stosowanych przez nas praktyk projektowania przestrzeni jest wyraźne wyznaczenie strefy publicznej osiedla, gdzie może przebywać każdy, strefy półpublicznej, dostępnej dla mieszkańców oraz strefy prywatnej. Dzięki temu ograniczony jest przypadkowy kontakt z większą liczbą osób spoza osiedla, a mieszkańcy czują się bezpieczniej. Staramy się również, aby balkony na naszych osiedlach były pojedyncze, bez konieczności współdzielenia z sąsiadem. To minimalizuje ryzyko bliskiego kontaktu, ale również zapewnia dodatkową prywatność lokatorom.

W ramach obszarów wspólnych stawiamy na przestrzenie większe niż standardowe, dzięki czemu sąsiedzi, mijając się w korytarzach czy innych pomieszczeniach, mogą z łatwością unikać bliskiego kontaktu.

Kolejnymi atrybutami architektury naszych mieszkań są ponadstandardowe, duże okna, tarasy czy balkony w częściach dziennych i rozdzielenie mieszkań na strefy: rodziców, dzienne i strefy dla dzieci. Tak zaprojektowane mieszkanie daje poczucie większej prywatności i ma pozytywny wpływ na relację domowników, którzy podczas pandemii spędzali wspólnie w domu dużo więcej czasu niż dotychczas.

Mieszkańcy naszych osiedli mieli okazję przekonać się również, jak ważny jest swobodny dostęp do natury i obcowanie z nią na co dzień. Doskonałym przykładem jest Osiedle Mickiewicza, gdzie widok zza okien urozmaica mieszkańcom piękny starodrzew. Bliskość natury w miejscu zamieszkania bardzo pozytywnie wpływa na funkcjonowanie i samopoczucie mieszkańców.

Autor: Dompress.pl

Autor: Agata Karolina Lasota, dyrektor zarządzająca LBC Invest

Rozproszone środowisko pracy z systemem biur satelickich, które przynosi COVID, tworzy znakomitą perspektywę dla korporacyjnego wynajmu mieszkań i apartamentów

Nieopłacalne lokaty bankowe są dziś masowo likwidowane, a wycofywane z nich miliardy od wielu tygodni trafiają na rynek mieszkaniowy. Osoby poszukujące bezpiecznej przystani inwestycyjnej wybierają nieruchomości, by chronić swoje oszczędności. Jeśli ich zakup jest przemyślany, wartość inwestycji w dłuższej perspektywie rośnie. Wiadomo też, że nieruchomość przeznaczona pod wynajem staje się również źródłem regularnego dochodu. Może przynieść nawet 6 proc. zwrotu rocznie. Trzeba jednak umiejętnie zainwestować i przygotować lokal pod konkretnego najemcę.     

Perspektywa nauki i pracy zdalnej spowodowała, że z rynku najmu odpłynęła część studentów i najemców pracujących poza miejscem zamieszkania. Studenci stanowią jednak niedużą grupę najemców, w zależności od miasta około 10-25 proc. Te lukę na rynku najmu wypełnią teraz osoby, które mają dziś kłopot z uzyskaniem kredytu na mieszkanie. A nie jest ich mało, bo banki bardzo skrupulatnie analizują obecnie sytuację ubiegających się o finansowanie, całkowicie wykluczając wnioskodawców, którzy reprezentują niektóre branże. Kredyty są droższe, a do tego trzeba mieć dwa razy większy wkład własny niż wcześniej. Osobom, które będą musiały zrezygnować z kupna mieszkania pozostaje więc wynajem.       

Firmy poszukują nowego rodzaju biur  

Dla inwestujących w nieruchomości najbardziej optymistyczne sygnały płyną natomiast z przechodzącego dziś szybką transformację rynku biur. Sytuacja związana z epidemią wymaga bowiem od firm wdrożenia zupełnie nowych rozwiązań i tworzenia innych środowisk pracy niż dotychczasowe. Wirus zmienił sposób myślenia o przestrzeni biurowej i miejscu pracy oraz oczekiwania pracowników, którzy wymagają dziś od pracodawców większej elastyczności. Chcą mieć swobodę w decydowaniu o tym, gdzie będą pracować. Firmy wprowadzają więc zmiany dla ich większej wygody.     

Praca przestała być zogniskowana w siedzibach usytuowanych w największych zagłębiach biurowych. Po wprowadzeniu systemu pracy rotacyjnej, dzielonej pomiędzy pracę zdalną i w biurze, firmy przygotowują się teraz do wdrażania rozproszonych środowisk pracy, opartych na siatkach biur satelickich i systemach hybrydowych. Elastyczność w podejściu do sposobu świadczenia pracy nie wiąże się z rezygnacją z biur, ale ze zmianą ich formy. Nie wszystkie procesy w przedsiębiorstwach można przecież przeprowadzać zdalnie. Okazało się też, że ludzie potrzebują kontaktu ze współpracownikami, poza tym nie wszyscy mogą na stałe pracować z domu. Za tworzeniem systemów biur satelickich przemawia również bezpieczeństwo pracy.  

Miejsca pracy dla rozproszonych zespołów

Dla efektywnego działania konieczne jest zabezpieczenie miejsc do pracy w rozproszonych zespołach. Firmy zaczynają doceniać lokalizacje poza centrum. Rezygnują z części powierzchni w dużych obiektach biurowych na rzecz mniejszych przestrzeni. Składają się na nie powierzchnie do pracy rozlokowane w różnych częściach miasta. W lokalizacjach, do których pracownicy mieszkający w poszczególnych dzielnicach mogą łatwo dotrzeć. W nowych schematach pracy firmy łączą home office z pracą w siedzibie i licznych mniejszych biurach, z których pracownicy mogą korzystać w zależności od potrzeb.  

Biuro „idzie” za pracownikiem do jego miejsca zamieszkania. A to otwiera znacznie większe niż dotąd możliwości dla rozwoju wynajmu korporacyjnego. Wszystko wskazuje na to, że firmy coraz liczniej będą zmieniać model działania ze skonsolidowanego na rozproszony, zapewniając w ten sposób pracownikom odpowiednią infrastrukturę, by móc przyciągnąć jak najwięcej najzdolniejszych ludzi. Mniejsze biura zlokalizowane będą także na terenie inwestycji mieszkaniowych, w tym również w miejscach znacznie oddalonych od centrum oraz w miejscowościach pod miastem.      

Podkręcony trend

Ewolucja środowiska pracy, stwarzająca w największych ośrodkach miejskich w Polsce szersze perspektywy dla wynajmu apartamentów i mieszkań na biura to świetna wiadomość dla inwestorów. Firma jest bowiem najbardziej stabilnym i solidnym najemcą, zabezpieczającym właścicielowi długoterminowy, regularny dochód. Ale to przecież nie nowość, w rzeczywistości covidowej trend związany z lokowaniem biur w apartamentach przybierze jednak znacznie na sile.  

Z wynajmu korporacyjnego korzystają już od lat firmy, które wolą pracować w kamienicach i dobrze zlokalizowanych budynkach mieszkalnych. Ten rodzaj najmu najbardziej rozwinął się w Warszawie. Największym powodzeniem wśród firm cieszą się budynki położone m.in. przy ulicy Kruczej, Świętokrzyskiej, Grzybowskiej, alejach Jerozolimskich, czy kamienice w okolicy placu Zbawiciela i placu Trzech Krzyży. Często wszystkie lokale w budynkach znajdujących się w tym rejonie wynajmowane są na cele firmowe.   

W Trójmieście wynajem korporacyjny rozwijał się dotychczas głównie w pobliżu skupisk biznesowych. W Gdańsku najatrakcyjniejsze dla firm były nieruchomości usytuowane w pobliżu Olivia Business Centre i na Przymorzu oraz nowe obiekty mieszkaniowe położone w pobliżu Starego Miasta. Przede wszystkim w budynkach znajdujących się na linii jednej z głównych arterii komunikacyjnych Gdańska, alei Grunwaldzkiej oraz w centralnej części miasta na terenie tzw. Młodego Miasta. W Gdyni największym powodzeniem cieszyły się Śródmieście i Orłowo, w Sopocie natomiast bardziej popularna jest górna część kurortu.

Potencjał trójmiejskiego biznesu

Nie bez znaczenia jest też fakt, że przed locdownem w Trójmieście, w którym LBC INVEST  ma swoją siedzibę, notowany był najniższy poziom pustostanów biurowych w kraju. Brakowało biur do wynajęcia. Trójmiasto jest czwartym ośrodkiem biznesowym w Polsce. Powierzchni pod biura poszukują tu firmy z sektora bankowego, transportowego, z segmentu nowoczesnych usług dla biznesu i nowych technologii, centra produkcyjne, ośrodki badań i rozwoju, a także firmy związane z obrotem towarów drogą morską, które korzystają z morskiego węzła przeładunkowego. O stabilności trójmiejskiego rynku wynajmu może świadczyć też fakt, że podczas gdy w czasie minionych wakacji w całym kraju stawki najmu spadały, w Gdyni wzrosły o około 8 proc.

Większość apartamentów, których do tej pory poszukiwaliśmy dla naszych kontrahentów przeznaczona była dla zamiejscowych pracowników firm na cele mieszkaniowe. Teraz przewagę zyskuje wynajem pod biura. W ostatnich tygodniach zwróciło się do nas kilka firm chcących podpisać umowy na wynajem apartamentów sprofilowanych do pracy. Spływają również zapytania od osób zainteresowanych inwestowaniem w nieruchomości pod wynajem korporacyjny. Finalizujemy teraz więcej takich transakcji niż wcześniej.  

Poszukujemy też nieruchomości dla jednego z norweskich kontrahentów, który planuje jeszcze w tym roku zakup pierwszej transzy kilkudziesięciu mieszkań z rynku deweloperskiego w Gdyni. Zamierza przeznaczyć je na biura dla swoich pracowników. Mieszkania zostaną wykończone pod klucz i zaaranżowane pod home office. Podobnym rozwiązaniem w różnych lokalizacjach zainteresowani są też inni skandynawscy przedsiębiorcy, z którymi współpracujemy.

LBC INVEST specjalizuje się w wynajmie korporacyjnym, który obejmuje kompleksową obsługę, zarówno firm, jak i właścicieli nieruchomości. Na zlecenie nabywcy nasza firma zajmuje się, nie tylko wszystkimi formalnościami związanymi z wyborem i zakupem nieruchomości, ale również całościowym przygotowaniem apartamentu pod wynajem, przeprowadzeniem selekcji i weryfikacji potencjalnych najemców, dostarczeniem inwestorowi klienta, obsługą najmu oraz późniejszą, ewentualną sprzedażą lokalu.  

Wynajem krótkoterminowy w defensywie

Jeśli mówimy o trójmiejskim rynku najmu nie sposób nie wspomnieć również o wynajmie krótkoterminowym, który właśnie w Trójmieście rozwijał się dotychczas niezwykle szybko. Najwięcej condohoteli i obiektów z apartamentami na wynajem otwierało się w Gdańsku. W 2019 roku uruchomiony został m.in. budynek apartamentowy w projekcie Granaria na Wyspie Spichrzów, oferujący ponad 130 lokali, apartamentowiec w inwestycji Deo Plaza z 120 lokalami na wynajem, czy Baltica Towers z przeszło 130 apartamentami.

Jeśli nie wybuchłaby pandemia ten segment rynku w Trójmieście szybko zwiększałby swój potencjał, choć jego oferta już wcześniej była na tyle duża, że niektórzy inwestorzy ponosili nawet straty z tytułu wynajmu sezonowego. W obliczu blokady turystycznej i połączeń komunikacyjnych, szczególnie drogą lotniczą prognozy dla krótkoterminowego wynajmu diametralnie się zmieniły. Inwestorzy, którzy nabyli lokale w condohotelach i jednostki mieszkalne w obiektach z apartamentami wypoczynkowymi nie mogą teraz liczyć na zysk, ani zmienić formy najmu, bo układy funkcjonalne mieszkań przeznaczonych pod wynajem krótkoterminowy nie są odpowiednie pod długoterminowy wynajem korporacyjny. Deweloperzy natomiast wstrzymają tego typu projekty. 

W których inwestycjach mieszkaniowych deweloperzy mają w ofercie lokale usługowe? Jak kształtują się ich ceny? Jakie duże jest zainteresowanie ich zakupem? Sondę przeprowadził serwis nieruchomości dompress.pl

Paweł Ruszczak, p.o. prezesa Develia SA.

Lokale usługowe oferujemy przede wszystkim w inwestycjach zlokalizowanych w centrach miast oraz projektach wieloetapowych, takich jak na przykład Mała Praga, Mały Grochów czy Osiedle na Woli w Warszawie, Osiedle Kamienna 145, Bastion Wałowa w Gdańsku, a także Słoneczne Miasteczko w Krakowie. Do oferty staramy się wprowadzać lokale o możliwie małym metrażu, tj. od 60 mkw. do 100 mkw. z opcją łączenia, dzięki czemu pozostajemy elastyczni na zmienne potrzeby rynku. Ich ceny uzależnione są od miasta i lokalizacji, zaczynają się od 5000 zł netto/mkw.

Małgorzata Ostrowska, członek zarządu i dyrektor Pionu Marketingu i Sprzedaży w J.W. Construction Holding S.A.  

Na parterze w ostatnim obiekcie warszawskiego osiedla Bliska Wola o nazwie Bliska Wola Tower zaplanowany został pasaż handlowy i dwupoziomowa część gastronomiczna, gdzie znajdzie się 27 lokali usługowych o powierzchni od 18 mkw. do 910 mkw. W ofercie zostały nam ostatnie 2 lokale w cenie od 12300 zł netto za mkw. W prestiżowej apartamentowo-komercyjnej inwestycji Hanza Tower w centrum Szczecina, której budowę ukończymy w tym roku trwa właśnie sprzedaż lokali handlowo–usługowych usytuowanych na parterze i pierwszym piętrze w budynku. Lokale o metrażach od 77 mkw. do 2300 mkw. oferujemy w cenach 9069 zł - 16951 zł netto. Dzięki przemyślanym rozwiązaniom architektonicznym wszystkie lokale położone na parterze dysponują niezależnymi wejściami i mają bardzo dobrą ekspozycję. Powierzchnia usługowa zajmuje w tym obiekcie ponad 6 tys. mkw., z czego strefa SPA z basenem 1 tys. mkw.

Joanna Chojecka, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu na Warszawę i Wrocław w Robyg SA.

Lokale usługowe znajdują się w każdej, naszej, warszawskiej inwestycji. Ich ceny są zróżnicowane w zależności od lokalizacji. W dzielnicy Ursus kosztują od 8000 zł netto za metr, na Woli od 12 000 zł/mkw. netto, na Pradze od 9500 zł/mkw. netto, w Wilanowie 10 000 zł/mkw. netto, a na Mokotowie 9000 zł netto za metr.

Zbigniew Juroszek, prezes Atal

W zdecydowanej większości naszych inwestycji oferujemy lokale usługowo-handlowe. Są one bowiem istotnym elementem osiedli, ułatwiającym mieszkańcom kompleksowe załatwienie codziennych spraw, robienie zakupów i korzystanie z usług. Dlatego już na etapie planowania i projektowania inwestycji rozważamy aranżację przestrzeni pod funkcje usługowo-handlowe. Wybieramy najbardziej dogodne położenie lokali, aby były łatwo dostępne oraz widoczne z ulicy i przyporządkowujemy do nich miejsca parkingowe.

W łódzkiej inwestycji Apartamenty Drewnowska 43 dostępnych jest 9 lokali usługowych liczących od 70 mkw. do 101 mkw. W poznańskim projekcie Rezydencja Chwaliszewo wolnych jest 5 lokali o metrażach od 106 mkw. do 272 mkw., a w gdańskiej inwestycji Przystań Letnica w sprzedaży mamy 12 lokali o powierzchni od 52 mkw. do 168 mkw.

Na zainteresowanie i cenę lokali usługowych wpływa ich lokalizacja, usytuowanie w mieście i samym osiedlu, ale także odległość od ciągów komunikacyjnych. Nie zaobserwowaliśmy zmian w dynamice sprzedaży lokali usługowych ze względu na ograniczenia, jakie zaszły w wielkopowierzchniowych obiektach handlowych w czasie pandemii. 

Cezary Grabowski, dyrektor sprzedaży i marketingu Bouygues Immobilier Polska

Lokale usługowe znajdują się w naszych inwestycjach w Warszawie i we Wrocławiu. Mamy w sprzedaży 3 lokale w prestiżowym apartamentowcu Centreville w centrum Wrocławia oraz 4 lokale w inwestycji Wileńska Express na Nowej Pradze, położonej w sąsiedztwie stacji metra. Dwa lokale usługowe oferujemy również w kameralnym kompleksie Grochowska 230  w sercu Pragi-Południe przy rondzie Wiatraczna, a także 2 lokale w projekcie Essentiel Talarowa na warszawskiej Białołęce.

Zuzanna Należyta, dyrektor ds. handlowych w Eco Classic

Mamy do sprzedaży pojedyncze lokale usługowe we wszystkich inwestycjach mieszkaniowych. W Apartamentach Przy Arsenale w Śródmieściu Warszawy w sprzedaży jest 5 lokali o powierzchni od 36 mkw. do 65 mkw. w cenie od 15 000 netto/mkw. W inwestycji Moja Północna na Tarchominie w ofercie są 3 lokale o metrażu od 50 mkw. do 70 mkw. w cenie od 7000 zł netto/mkw. W gdańskim osiedlu Wolne Miasto mamy 5 lokali, które można kupić w cenie od 5700 zł netto/mkw.

Janusz Miller, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu Home Invest 

Zauważamy, że klienci coraz częściej rozważają zakup lokali usługowych w celach inwestycyjnych lub jako lokatę kapitału. W związku z sytuacją covidową zakup nieruchomości w postaci mieszkania lub lokalu usługowego wydaje się najbezpieczniejszą inwestycją. Lokalny handel zawsze obroni się w dobrych lokalizacjach, a takie właśnie mamy w naszej ofercie. Obecnie w sprzedaży są jeszcze gotowe lokale usługowe w ukończonej inwestycji Apartamenty Okopowa 59A na warszawskiej Woli, w pobliżu C.H. Westfield Arkadia. Na Targówku w budowie są lokale usługowe w projekcie Apartamenty Oszmiańska 20. Klientom zainteresowanym jedną z lepszych lokalizacji na Bielanach proponujemy z kolei lokale usługowe w inwestycji Apartamenty Przy Agorze 6, której budowa rozpocznie się we wrześniu br.  

Agata Zambrzycka, dyrektor ds. Sprzedaży i Marketingu w Aria Development

Lokale usługowe można kupić w naszym, nowym Osiedlu Natura II w Wieliszewie, którego sprzedaż rozpoczynamy w najbliższych tygodniach. Na chwilę obecną lokale zamierzamy pozostawić w zasobach firmy i planujemy jedynie ich wynajem.

Monika Perekitko, członek zarządu Matexi Polska

We wszystkich inwestycjach, które będziemy wprowadzać w najbliższym czasie na terenie Warszawy przewidujemy lokale usługowe. W niektórych lokalizacjach mamy już listę potencjalnie zainteresowanych klientów.

Sebastian Barandziak, prezes zarządu Dekpol Deweloper

Obecnie realizujemy dwie inwestycje o profilu lokali usługowych: Villę Neptun zlokalizowaną na Wyspie Sobieszewskiej, a także nasz wyjątkowy projekt Sol Marina z własną mariną jachtową. Zainteresowanie jest duże z uwagi na atrakcyjną lokalizację tych nieruchomości.  W ramach Villa Neptun oferujemy 40 apartamentów pod wynajem o powierzchni od 28 mkw. do 58 mkw. Ceny lokali usytuowanych na Wyspie Sobieszewskiej w Gdańsku kształtują się w przedziale od 387,5 tys. zł do 686,5 tys. zł brutto.

Sol Marina to jedyna taka marina budowana obecnie nad Zatoką Gdańską. W ofercie są dostępne ekskluzywne apartamenty z prywatnymi miejscami do cumowania jachtu lub łodzi motorowodnej. Do dyspozycji mieszkańców będą też wyjątkowe udogodnienia, m.in. basen, sauny – sucha i mokra, sala fitness, restauracja, sala zabaw dla dzieci oraz sala bankietowa, jak również własny kapitanat i w pełni wyposażone nabrzeże. Sol Marina realizowana jest etapowo. W pierwszym etapie inwestycji, który zostanie oddany do użytku w przyszłym roku powstaną 92 apartamenty o powierzchni od 41 mkw. do 89 mkw.

Karolina Guzik, manager ds. sprzedaży w spółce mieszkaniowej Skanska

Aktualnie w ofercie Skanska posiadamy lokale usługowe w prestiżowych budynkach w osiedlu Holm House. Znajdują się one w sąsiedztwie dzielnicy biznesowej na warszawskim Mokotowie i mierzą od 99 mkw. do 125 mkw. w pierwszym etapie inwestycji oraz około 70 mkw. w drugiej fazie projektu. Przestrzeń lokali została tak zaprojektowana, aby zarówno część usługowa, jak i zaplecze były przestronne i funkcjonalne.  Ogromnym atutem jest także lokalizacja. Umiejscowienie lokali na warszawskim Mokotowie daje duży potencjał biznesowy. Wynika on, nie tylko z sąsiedztwa naszego, kilkuetapowego osiedla, ale także z obecności potencjalnych klientów, pracujących w pobliskich biurowcach. Zainteresowanie ofertą lokali usługowych utrzymuje się na stałym poziomie. Nie zauważamy wpływu pandemii na tego rodzaju inwestycje.

Autor: dompress.pl

Czy deweloperzy biorą pod uwagę współpracę z inwestorami instytucjonalnymi, budującymi portfele mieszkań na wynajem? Czy firmy zakładają możliwość pakietowej sprzedaży mieszkań albo realizację całych budynków z lokalami pod wynajem dla funduszy inwestycyjnych, jeśli popyt detaliczny okazałby się słabszy? Sondę przeprowadził serwis nieruchomości Dompress.pl 

Bartosz Kalinowski, dyrektor zarządzający w spółce mieszkaniowej Skanska

Formuła B2B nie jest nam obca. Jako część grupy Skanska znamy reguły rządzące w tego rodzaju biznesie oraz standardy wykonywania transakcji, dzięki czemu jesteśmy przewidywalnym partnerem dla funduszy. Dla inwestorów końcowych, którzy chcieliby nabyć pakiet czy budynek fakt, że transakcja będzie się odbywała w standardowych, przewidywalnych warunkach ma ogromne znaczenie. 

Współpraca z inwestorami instytucjonalnymi to kierunek rozwoju, który w spółce mieszkaniowej Skanska bierzemy pod uwagę. Co więcej, to już się dzieje. W tej chwili posiadamy w ofercie projekt w centrum Poznania na ponad 300 mieszkań na wynajem. Zrealizujemy go wspólnie z naszymi dwoma siostrzanymi spółkami z grupy Skanska: biurową i budowlaną.

Jesteśmy otwarci na współpracę zarówno na zasadzie sprzedaży pakietowej, jak i budowy całych budynków pod wynajem. Jesteśmy także zainteresowani partnerstwem w procesie inwestycyjnym, polegającym na dewelopowaniu gruntów, które należą do funduszy lub inwestorów, pod budownictwo mieszkaniowe na wynajem. Oferujemy nasze bogate doświadczenie i know-how w zakresie projektowania i realizacji.

Mirosław Kujawski, członek zarządu Develia S.A.   

Nie zakładamy, aby popyt na mieszkania w najbliższych latach szczególnie się zmienił, a tym samym, żeby konieczna była zmiana profilu działalności, choć oczywiście na bieżąco obserwujemy to co dzieje się na rynku i jesteśmy otwarci na ewentualne rozmowy z funduszami. 

Należy zaznaczyć, że potrzeby mieszkaniowe Polaków wciąż są bardzo duże. Według danych Eurostatu za 2019 rok, wciąż jesteśmy w ogonie Europy, jeśli chodzi o warunki lokalowe. Ponad 37 proc. Polaków mieszka w przeludnionych lokalach. Dlatego można spodziewać się, że w najbliższych latach popyt na mieszkania nadal będzie utrzymywał się na wysokim poziomie. Tym bardziej, że w Polsce dominuje bardzo mocne przywiązanie do własności, a posiadanie mieszkania traktowane jest jako inwestycja i świadczy o pozycji społecznej. 

W Szwajcarii około 50 proc. mieszkań jest wynajmowanych, w Niemczech i Danii około 40 proc., a w Polsce po cenach rynkowych wynajmowanych jest tylko 5 proc. mieszkań. Kolejne około 11 proc. Polaków mieszka w lokalach, za które płaci obniżony czynsz lub korzysta z bezpłatnego zakwaterowania. Oznacza to że około 84 proc. Polaków mieszka we własnych mieszkaniach. Oczywiście należy spodziewać się, że osób wynajmujących mieszkania będzie przybywać, jednak upłyną lata zanim ta sytuacja znacząco się zmieni. Aby tak się stało, mentalność Polaków też musi się zmienić. Pomógłby temu także spadek cen najmu. Obecnie, szczególnie w większych miastach, czynsz za wynajem mieszkania jest wyższy niż rata spłaty kredytu za mieszkanie w podobnym metrażu i lokalizacji.

Zbigniew Juroszek, prezes Atal

Rosnące zapotrzebowanie na lokale pod wynajem to trend silnie oddziałujący na sektor deweloperski. Zakupy inwestycyjne odpowiadają za znaczną część popytu, lecz wciąż są one domeną głównie osób prywatnych. W naszej ofercie jest wiele projektów dedykowanych właśnie takim nabywcom. Na ten moment nic nie wskazuje na to, aby trend ten miał się odmienić. Warto dodać, że otoczenie dla najmu instytucjonalnego w Polsce nie jest przychylne. Podmiotów, które go oferują jest niewiele. Polacy wolą posiadać mieszkania niż je wynajmować. W związku z tym obecnie realizowany model działalności firmy w oparciu o sprzedaż detaliczną pozostaje docelowym. 

Zgoła inaczej funkcjonuje rynek nieruchomości w Niemczech. Nieruchomości są kupowane przez inwestorów instytucjonalnych lokujących kapitał w całe portfele mieszkań na wynajem. Najczęściej zakup dotyczy całych osiedli. 

Małgorzata Ostrowska, członek zarządu i dyrektor Pionu Marketingu i Sprzedaży w J.W. Construction Holding S.A. 

Z uwagą obserwujemy rozwój tego typu funduszy i tej formy inwestowania w nieruchomości, zresztą nie tak nowej, bo liczącej już kilka lat. Nie wykluczamy oczywiście możliwości współpracy w przyszłości z inwestorami instytucjonalnymi w różnej formie. Ale nie ukrywam, że mając na uwadze ciągle przeogromne potrzeby mieszkaniowe Polaków, i to jak ważną sprawą dla każdego z nas jest posiadanie własnego lokum oraz chęć inwestowania w mieszkania indywidualnych nadwyżek finansowych, to właśnie klienci indywidualni pozostają dla nas najważniejszymi partnerami.

Monika Perekitko, członek zarządu Matexi Polska

Nie tylko bierzemy pod uwagę współpracę z inwestorami instytucjonalnymi, ale jesteśmy już od dawna liderem na polskim rynku PRS (Private Rented Sector). Mamy na koncie już dwa duże projekty tego typu. Inwestycja Apartamety Pereca zrealizowana w 2018  roku i projekt Puławska 186, który jest obecnie w budowie zostały sprzedane do grupy  Aurec Capital. Mamy więc w portfelu 400 mieszkań realizowanych we współpracy z podmiotami profesjonalnymi, działającymi w segmencie najmu długoterminowego i wiążemy z tym rynkiem dalsze plany.  

Joanna Chojecka, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu na Warszawę i Wrocław w Robyg SA.

Nie rozważamy takiej opcji, mamy atrakcyjną ofertę mieszkań i dobrze przygotowane kanały sprzedaży. Współpraca na zasadach sprzedaży pakietowej jest zawsze mniej atrakcyjna marżowo. Dotyczy raczej deweloperów w trudnej sytuacji lub poszukujących nowych kanałów sprzedaży.

Być może niektórzy deweloperzy znajdą się w trudnej sytuacji płynnościowej, co zmusi ich do sprzedaży pewnej puli mieszkań, by tę płynność poprawić. Będą to jednak pojedyncze przypadki. Zauważamy, że pojawiają się nowi zagraniczni gracze, tak było zresztą w poprzednim kryzysie. Nie jesteśmy zainteresowani sprzedażą mieszkań takim podmiotom, bo oczekują znaczących upustów. Uważamy, że rynek naszych klientów podstawowych, osób kupujących pierwsze lub kolejne mieszkanie jest wciąż relatywnie mocny.

Edyta Kołodziej, dyrektor Sprzedaży i Marketingu w Nickel Development 

Zauważamy trend związany z zakupem mieszkań pod wynajem przez inwestorów instytucjonalnych i w rezultacie porozumienia z trójką partnerów uruchomiliśmy ofertę specjalną dla inwestorów pakietowych. Jej wartością dodaną jest bezobsługowość inwestycji - klient jest zaangażowany praktycznie tylko w wybór mieszkań i formalności związane z podpisaniem umowy. Koordynację prac i późniejsze zapewnienie ruchu ze strony najemców jest natomiast po stronie partnerów przedsięwzięcia. Oferta powstała w odpowiedzi na wzmożony ruch ze strony inwestorów i zapytania pakietowe dotyczące inwestycji ST_ART Piątkowo. Będziemy obserwować reakcje klientów i nie wykluczamy przygotowania podobnej oferty w ramach inwestycji, które planujemy realizować w najbliższej przyszłości.

Sebastian Barandziak, prezes zarządu Dekpol Deweloper

W związku z tym, że jako deweloper charakteryzujemy się elastycznością i dużą otwartością na nowe możliwości, wszystkie okazje rynkowe mogą spotykać się z naszym zainteresowaniem. Mamy już doświadczenie w sprzedaży pakietowej i chętnie będziemy rozwijać się w nowych kierunkach.

Janusz Miller, dyrektor ds. sprzedaży i marketingu Home Invest  

Misją Home Invest jest budowa i sprzedaż mieszkań. Obecnie realizujemy 5 inwestycji na terenie Warszawy. W sprzedaży mamy aktualnie ponad 400 mieszkań. Skupiamy się przede wszystkim na klientach indywidualnych, ale nie wykluczamy także współpracy z inwestorami instytucjonalnymi. Biorąc pod uwagę naszą ofertę mieszkaniową i posiadany bank ziemi, zasady takiej współpracy byłby rozpatrywane indywidualnie. 

Zuzanna Należyta, dyrektor ds. handlowych w Eco Classic 

Konieczność izolacji w okresie pandemii będzie miała niebagatelny wpływ na życie i pracę mieszkańców dużych miast. Trudno powiedzieć w tej chwili, w jakim stopniu i na jak długo powszechna stanie się praca zdalna, a tym samym nastąpi spadek zainteresowania najmem ze strony osób przenoszących się do pracy do dużych miast. 

Wojciech Chotkowski, prezes zarządu Aria Development

W roku bieżącym nic nie wskazuje na pogorszenie koniunktury na rynku oraz sytuacji w polskiej i światowej gospodarce. Obserwujemy silne odbicie na giełdach oraz wskaźników PMI. Dodatkowo niskie stopy procentowe zachęcają do inwestowania w nieruchomości. Obecnie skupiamy się na działalności deweloperskiej i rozwoju organicznym, niemniej jednak jesteśmy otwarci na propozycje współpracy.

Cezary Grabowski, dyrektor sprzedaży i marketingu Bouygues Immobilier Polska 

Polityka współpracy z funduszami lub inwestorami instytucjonalnymi Bouygues Immobilier Polska jest taka sama od lat. Jesteśmy niezmiennie zainteresowani współpracą przy sprzedaży pakietów lub całych budynków. 

Autor: Dompress.pl